Poradniki i publikacje
Raport: Generatywna sztuczna inteligencja w polskiej szkole (2025 r.)
Raport koncentruje się na wykorzystaniu generatywnej sztucznej inteligencji (GSI) w polskich szkołach podstawowych, przedstawiając jej obecny stan, potencjalne zastosowania, szanse i zagrożenia.pobierz
W sieci wyzwań. Sztuka wychowania w cyfrowym świecie (2025 r.)
W sieci wyzwań. Sztuka wychowania w cyfrowym świecie to praktyczny poradnik dla rodziców dzieci w wieku 0–6, 7–12 i 13+. Zawiera wskazówki, jak wspierać dziecko w bezpiecznym korzystaniu z internetu i budować jego cyfrową odporność. Stworzony przez ekspertów pracujących z młodzieżą.Pobierz
Rekomendacje Młodzieży: Cyfrowe Wyzwania Młodzieżowy Okrągły Stół Podczas IGF2024
Publikacja zawiera, przedstawione przez młodzież kluczowe postulaty i propozycje rozwiązań dotyczących takich obszarów jak: Dezinformacja i szkodliwe treści, Prawo do prywatności i ochrona wizerunku, Zrozumienie regulaminów platform społecznościowych, Wpływ mediów społecznościowych na zdrowie psychiczne, Wykorzystanie sztucznej inteligencji i transparentność algorytmiczna. Wypracowane wnioski stanowią głos młodzieży, który został przekazany Komisji Europejskiej, Biuru Rzecznika Praw Dziecka oraz organizatorom IGF.Pobierz
Era (dez)informacji (2024 r.)
Podręcznik, skierowany do nauczycieli i edukatorów składa się z sześciu części, które omawiają kluczowe zagadnienia związane z edukacją medialną, odpornością na dezinformację oraz rozwijaniem umiejętności krytycznej analizy treści. Zawiera zarówno wiedzę teoretyczną, jak i praktyczne narzędzia, takie jak zestawy ćwiczeń i scenariusze zajęć. Podręcznik omawia potrzebę edukacji medialnej, wskazując kluczowe zagadnienia i umiejętności. Przedstawia podstawowe pojęcia dotyczące dezinformacji i sposoby jej przeciwdziałania. Opisuje konkretne techniki dezinformacji, ilustrowane przykładami. Analizuje rolę mediów społecznościowych w rozpowszechnianiu informacji wśród młodzieży. To przystępna i praktyczna publikacja, pomocna w edukacji medialnej i obywatelskiej.Pobierz
Akt o usługach cyfrowych - broszura informacyjna (2024 r.)
Zobowiązuje on wszystkich dostawców usług do wprowadzenia i stosowania ujednoliconego (dla całej Unii Europejskiej) systemu usuwania treści nielegalnych, a także moderowania treści obecnych w internecie i informowania użytkowników o podejmowanych w tych obszarach działaniach. Dotyczy to wszystkich firm dostarczających internet a także udostępniających domeny, przestrzeń na strony, miejsce na przechowywanie plików w internecie i publikację treści w sieci.Pobierz
Nowa publikacja NASK skierowana do nastolatków (Nie)widzialne ślady online (2023 r.)
Publikacja skierowana do nastolatków "(Nie)widzialne ślady online" jest poradnikiem pełnym praktycznych informacji o zarządzaniu cyfrowym śladem. Publikacja w inspirujący i ciekawy sposób pokazuje, jak młodzież może dbać o swój ślad cyfrowy, na co zwracać uwagę, aby być bezpiecznym online, ale też jak świadomie budować swój wizerunek w sieci.Pobierz
Poradnik "Gry wideo w szkole - wytyczne dla efektywnego kształcenia" (2023 r.)
Stowarzyszenie Producentów i Dystrybutorów Oprogramowania Rozrywkowego (SPIDOR) przygotowało kolejną publikację - jest to polska wersja językowa zbioru materiałów dla nauczycieli szkolnych, którzy chcieliby wykorzystywać gry wideo na swoich lekcjach. Zawiera on podstawowe informacje potrzebne do tego, aby móc zacząć robić użytek z gier w celach edukacyjnych. Oferuje również liczne przykłady w postaci praktycznych metod pedagogicznych, ciekawych gier oraz materiałów pomocniczych.Pobierz
Raport Dyżurnet.pl 2023
W 2023 roku Dyżurnet.pl otrzymał 7 358 zgłoszeń dotyczących materiałów CSAM (pornograficzne treści z udziałem dzieci), potwierdzając 2 612 incydentów. Raport za ten rok zwraca uwagę na wzrost innych nielegalnych treści o prawie 200%. Wśród trendów związanych z wykorzystywaniem dzieci w internecie raport wymienia uwodzenie przez influencerów oraz wykorzystywanie w metawersie. Dokument prezentuje również wykorzystanie AI do walki z CSAM. Podkreśla także założenia Krajowego Planu Przeciwdziałania Przestępstwom.Pobierz
RAPORT Z NAJNOWSZEGO BADANIA NASK „NASTOLATKI 3.0” (2023 r.)
Najnowsze badania „Nastolatki 3.0” realizowane przez Thinkstat, zespoł badania opinii działający w NASK, pokazują jak młodzi ludzie funkcjonują w świecie online oraz jaką wiedzę na temat tego wirtualnego życia mają ich rodzice.Pobierz
Jak i gdzie zgłosić przestępstwo popełnione w internecie?
Ulotka opracowana przez Zespół Dyżurnet wyjaśnia - kiedy można zgłosić sprawę na Policję lub do Prokuratury? Kto może dokonać zgłoszenia i w jaki sposób? Co powinniśmy jeszcze wiedzieć.Pobierz
Czym jest child grooming uwodzenie dzieci online
Child grooming, czyli uwodzenie dzieci online jest nie tylko jedną z często stosowanych form seksualnego wykorzystywania dzieci w internecie, ale także staje się coraz poważniejszym problemem społecznym.Pobierz
Games in Schools - korzystanie z gier edukacyjnych w klasie (2022 r.)
Stowarzyszenie Producentów i Dystrybutorów Oprogramowania Rozrywkowego (SPIDOR) zaprasza wszystkie osoby zainteresowane wykorzystaniem gier w szkole lub kształceniu domowym do zapoznania się z polską wersją językową podręcznika zatytułowanego: Korzystanie z gier edukacyjnych w klasie: wytyczne do etektywnego nauczania, który prezentuje możliwości oraz wyzwania związane z włączaniem gier do procesu nauczania.Pobierz
Raport Dyżurnet.pl 2022
W 2022 roku do zespołu Dyżurnet.pl zgłoszono 6 737 materiałów potencjalnie przedstawiających seksualne wykorzystywanie dziecka. Eksperci Dyżurnet.pl po ich przeanalizowaniu potwierdzili CSAM w 2 861 materiałach. Przedstawiamy raport roczny 2022, który zwraca uwagę na skalę zmian internetowych trendów oraz przedstawia zjawiska i wyzwania, z którymi mierzył się Dyżurnet.pl w 2022 roku.Pobierz
Raport „Nastolatki wobec pornografii cyfrowej” (2022 r.)
Rozwój technologii cyfrowych, w tym internetu mobilnego, ułatwił małoletnim kontakt z treściami pornograficznymi, który możliwy jest w dowolnym miejscu, nawet w zaciszu własnego pokoju, bez wiedzy rodziców. Główne wnioski płynące z Raportu NASK – Nastolatki wobec pornografii cyfrowej pokazują, że małoletni mają łatwy dostęp w internecie do treści o charakterze pornograficznym. Dla większości badanych (76,2% starszych i 66,9% młodszych) telefon komórkowy lub smartfon jest głównym narzędziem służącym do kontaktu z nimi.Pobierz
Pandemia a zmiany w codziennym korzystaniu z internetu (2022 r.)
Publikacja poświęcona jest najważniejszym problemom, z jakimi musieli zmierzyć się uczniowie i nauczyciele oraz dzieci i rodzice w okresie pandemii. Lockdown z jednej strony sprawił, że ludzie zostali niejako zmuszeni do edukacji oraz pracy online, a z drugiej – większość aktywności przeniosła się do świata wirtualnego. Pojawiły się nowe zagrożenia, zwłaszcza w sieci. W publikacji zwrócono szczególną uwagę na ryzykowne zachowania podejmowane przez młodzież w internecie, a także na pogłębiające się zjawiska FOMO, phishingu czy sextingu. Rodzice i nauczyciele znajdą także porady, jak zachować higienę cyfrową oraz dobrostan, nie tylko w dobie pandemii.Pobierz
Poradnik ,,Jak osiągnąć cyfrowy dobrostan" (2021 r.)
Niniejszy poradnik przeznaczony jest dla rodziców, nauczycieli oraz edukatorów. Jego celem jest zwrócenie uwagi na różne aspekty cyfrowego dobrostanu. Autorzy wyjaśniają jak działają na naszą uwagę media społecznościowe, jak dbać o ,,cyfrową higienę" oraz jak działają mechanizmy cyfrowego porównywania się do nieosiągalnych wzorców. Broszura zawiera scenariusze 4 projektów edukacyjnych do przeprowadzenia w klasie. Materiał powstał we współpracy niemieckiego konsorcjum klicksafe z Handysektor.Pobierz
Raport „Nastolatki” 3.0 - wyniki ogólnopolskiego badania społecznego (2021 r.)
Raport „Nastolatki 3.0” jest opracowaniem wyników ogólnopolskiego badania przeprowadzonego w grudniu 2020 r. Obecna edycja badań została zrealizowana w trakcie społecznego, gospodarczego i edukacyjnego lockdownu wywołanego pandemią COVID-19. Zmiany w edukacji i mobilności społecznej zostały uwzględnione zarówno w treści pytań kwestionariuszowych, jak i w procedurze zbierania danych (CAWI).Pobierz
Poradnik dla rodziców - Nastolatki i gry cyfrowe (2021 r.)
Poradnik omawia zagadnienia przydatne dla każdego rodzica młodego gracza, m.in. pozytywny wpływ gier cyfrowych na rozwój, potencjalne zagrożenia czyhające w świecie gier, podpowiedzi, jak zadbać o to, aby cyfrowa rozrywka pozostała dobrym doświadczeniem oraz jakie sygnały powinny wzbudzić niepokój rodziców. Publikacja jest częścią kampanii „Nie zagub dziecka w sieci” realizowanej przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów we współpracy z NASK. Zapraszamy do lektury.Pobierz
Poradnik dla rodziców - Sharenting i wizerunek dziecka w sieci (2020 r.)
Poradnik przedstawia zjawisko i konsekwencje sharentingu, czyli nadmiernego dzielenia się przez rodziców wizerunkiem ich dzieci w internecie. Zawiera praktyczne porady dotyczące rozważnego dzielenia się zdjęciami, filmami i informacjami na temat dziecka. Podaje również wskazówki, jak pomóc dziecku samodzielnie korzystającemu z sieci odpowiedzialnie budować swój wizerunek. Publikacja jest częścią kampanii „Nie zagub dziecka w sieci” realizowanej przez Ministerstwo Cyfryzacji we współpracy z NASK. Zapraszamy do lektury.Pobierz
Edukacja - relacja - zabawa. Wieloaspektowość internetu w wymiarze bezpieczeństwa dzieci i młodzieży. (2019 r.)
Edukacja - relacja - zabawa. Wieloaspektowość internetu w wymiarze bezpieczeństwa dzieci i młodzieży" to już 6 tom z Serii Naukowej Wydawnictwa FRSE, zapoczątkowanej w 2018 roku. W książce przedstawiono zarówno zagrożenia, jak i możliwości związane z internetem. Autorzy analizują potencjał sieci jako obszaru socjalizacji, uczenia się, zarządzania prywatnością czy budowania cyfrowego obywatelstwa młodych ludzi. Celem publikacji jest pomoc w lepszym zrozumieniu wirtualnego świata, który w coraz większym stopniu wkracza w codzienne życie, a także omówienie wybranych aspektów tej dynamicznie zmieniającej się przestrzeni.Pobierz w wersji PL Pobierz w wersji EN
Poradnik dla rodziców - Sexting i nagie zdjęcia. Twoje dziecko i ryzykowne zachowania online (2019 r.)
Poradnik dla rodziców poruszający tematykę sextingu i sextortion. Obydwa zjawiska dotyczą udostępniania przez nastolatki erotycznych zdjęć i filmów, co niesie za sobą poważne konsekwencje. Według badań NASK PIB 42% młodych ludzi w wieku 15-18 lat otrzymało kiedyś od innej osoby nagie, intymne materiały, dlatego problem jest niezwykle poważny. Poradnik przybliża to, niestety popularne wśród nastolatków zjawisko, ale też podpowiada rodzicom jakie działania podjąć, jeśli nagie zdjęcia ich dziecka pojawiły się w sieci.Pobierz
Poradnik dla rodziców - Szkodliwe treści w internecie (2019 r.)
Jako rodzice stajemy dziś przed nowymi wyzwaniami i sytuacjami, przed którymi musimy chronić nasze dzieci. Nie sposób omówić wszystkich z nich, jednak w naszym poradniku przedstawiamy wybrane niebezpieczne zjawiska oraz ich wpływ na dzieci. Zachęcamy do tej niezwykle ważnej lektury.Pobierz
Poradnik dla rodziców - Cyberprzemoc. Włącz blokadę na nękanie. (2019 r.)
Publikacja adresowana jest do rodziców. Porusza problem cyberprzemocy – opis i skala zjawiska, aspekty prawne, konsekwencje oraz praktyczne porady. Publikacja jest częścią kampanii #NieZagubDzieckawSieci, mającej na celu promowanie wykorzystywania technologii w codziennym życiu przez osoby w różnym wieku, przełamywanie barier z tym związanych oraz wzrost cyfrowych kompetencji społeczeństwa. Projekt obejmuje cztery obszary: jakość życia, e-usługi publiczne, bezpieczeństwo w sieci i programowanie.Pobierz
Poradnik dla rodziców – FOMO i nadużywanie nowych technologii (2019 r.)
Poradnik porusza problem FOMO – lęku przed odłączeniem się od sieci oraz kwestię nadużywania smartfonów, internetu, mediów społecznościowych i gier wśród dzieci i młodzieży. Zawiera również praktyczne wskazówki i porady, jak ustalić z dzieckiem rozsądne zasady korzystania z sieci i pomóc mu zrównoważyć aktywności online i offline. Publikacja jest częścią kampanii #NieZagubDzieckawSieci mającej na celu promowanie wykorzystywania technologii w codziennym życiu przez osoby w różnym wieku, przełamywanie barier z tym związanych oraz wzrost cyfrowych kompetencji społeczeństwa. Projekt obejmuje cztery obszary: jakość życia, e-usługi publiczne, bezpieczeństwo w sieci i programowanie.Pobierz
Bezpieczeństwo dzieci i młodzieży online (edycja 2019)
Kompendium dla rodziców i profesjonalistów dotyczące najbardziej aktualnych zagadnień związanych z bezpieczeństwem dzieci online. Edycja 2019.Pobierz
Raport "Rodzice Nastolatków 3.0" (2019 r.)
Raport „Rodzice Nastolatków 3.0” jest opracowaniem wyników ogólnopolskiego badania przeprowadzonego w październiku 2018 r. Grupą badawczą byli rodzice posiadający dzieci w wieku szkolnym. W publikacji poruszone zostały obszary takie jak: zakres użytkowania internetu, cyberbezpieczeństwo, edukacja szkolna i nieformalna, świadomość prawna czy kontrola i nadzór rodzicielski. Struktura raportu odpowiada podwójnej perspektywie przyjętej w metodologii badania. Część pierwsza raportu odnosi się do rodziców i opiekunów prawnych jako bezpośrednich użytkowników sieci. Natomiast druga część raportu dotyczy zagadnień związanych z wychowaniem, rodzicielstwem i opieką nad swoimi dziećmi.Pobierz
RAPORT - Nastolatki 3.0 - wybrane wyniki badań ogólnopolskich (2019 r.)
Internet dokonuje na naszych oczach głębokich zmian w świadomości społecznej, w relacjach, gospodarce. Wiele z tych zmian pozwala na twórcze rozwinięcie nowych idei, realizację wizjonerskich projektów. Pozytywna rola internetu jest trudna do przecenienia. Oczywiście internet to także wiele zagrożeń. Najbardziej narażone są na nie dzieci i młodzież. To właśnie ta grupa, często w sposób niekontrolowany, bezrefleksyjny i przypadkowy korzysta z jego zasobów i narzędzi. Taka diagnoza dzisiejszej rzeczywistości sprawiła, iż od 2014 r NASK prowadzi ogólnopolskie badania dotyczące praktyk, postaw i opinii wobec internetu wśród nastolatków. Ostatnia edycja, z której raport mamy przyjemność zaprezentować, miała miejsce w 2018 i 2019 roku.Pobierz
Plakat o Fake News
Fake newsy, bańki informacyjne, teorie spiskowe: Uważajmy na nieprawdziwe informacje w internetowym świecie! Ten plakat w czytelny sposób prezentuje zjawisko Fake News, czyli nieprawdziwych lub nieobiektywnych informacji prezentowanych jako fakty. Zalecamy wydrukowanie pliku na największym dostępnym formacie papieru (opcja drukowania: powiększ lub dostosuj do rozmiaru papieru). Drukowanie na papierze większego formatu zależy od możliwości drukarki.Pobierz
Ulotka o Fake News
Fake newsy, bańki informacyjne, teorie spiskowe: Uważajmy na nieprawdziwe informacje w internetowym świecie! Ta 4-stronicowa ulotka w czytelny sposób prezentuje zjawisko Fake News, czyli nieprawdziwych lub nieobiektywnych informacji prezentowanych jako fakty. Dzięki opcji "Broszura", dostępnej w opcjach drukowania programu Adobe Reader możliwe jest wydrukowanie tej ulotki na kartce A4 w taki sposób, aby po złożeniu kartki uzyskać "książeczkę".Pobierz
Plakat "Razem w Sieci z Plikiem i Folderem"
Plakat prezentuje 14 porad dotyczących korzystania z internetu, smartfonów i komputerów. Plik przygotowany jest w postaci do druku (ze spadami) w formacie A2. W przypadku wydruku na typowej drukarce zalecamy drukowanie z włączoną opcją dostosowania wielkości wydruku do powierzchni kartki.Pobierz
Pozytywny internet i jego młodzi twórcy (2019 r.)
Bardzo cenne opracowanie jakościowe analizujące rzeczywiste doświadczenia nastolatków w internecie. To cenna próba prezentacji pobudek, motywacji, ambicji, a wreszcie szeroko rozumianej ścieżki twórczej młodych ludzi w sieci. Raport to również próba przedstawienia możliwości internetu jako wszechstronnego środowiska rozwoju i kreacji młodych ludzi, przestrzeni poszukiwania siebie, budowania relacji, zdobywania doświadczeń, ale również środowiska dojrzewania, budowania indywidualnej ścieżki kariery, samodoskonalenia zawodowego. Raport oparty jest na wiedzy, a przede wszystkim na praktycznych doświadczeniach młodych ludzi działających twórczo w internecie.Pobierz
Internet Zabawek (2018 r.)
Publikacja przybliżająca zagadnienie najnowszej generacji zabawek, zdolnych do komunikacji z internetem, przynależnych do dziedziny IOT - Internet of Things. Eksperci NASK skupiają się w niej na przystępnym zaprezentowaniu wyników badań jakościowych i ilościowych dotyczących rozpowszechnienia tych zabawek w Polsce oraz ich podatności na cyberataki, ponadto służą radą, jak korzystać z nich bezpiecznie i z poszanowaniem prywatności dzieci. Książka ta jest przewodnikiem dla rodziców i opiekunów, rozważających zakup "inteligentnej zabawki". PRZYCISK Z LEWEJ strony pobiera wersje polską książki, a PRZYCISK Z PRAWEJ - angielską.Internet Zabawek - wersja polska Internet Zabawek - wersja angielska